Gevaren in het najaar: eikels en esdoorns

Het najaar is weer begonnen: de bladeren vallen, de lucht is fris en de paarden staan vaker buiten tussen de vallende eikels en bladeren. Een heerlijke tijd – maar ook een periode waarin we als paardeneigenaren extra alert moeten zijn.
In deze blog vertel ik je over twee gevaren die in deze tijd van het jaar op de loer liggen: eikels en esdoorns.

Eikels – lekker, maar niet onschuldig

Veel paarden vinden eikels erg lekker, maar helaas zijn ze niet gezond.
Eikels (en ook het eikenblad) bevatten namelijk tannine, ook wel looizuur genoemd. Onrijpe, groene eikels bevatten de hoogste concentratie tannine, maar ook in bruine eikels zit deze stof nog steeds.

Tannine is giftig voor paarden, maar ook voor andere dieren zoals runderen, geiten, schapen en honden. De stof bindt zich aan eiwitten en ijzer, wat tekorten veroorzaakt. Dat kan de darmen beschadigen (met koliek als gevolg) en ook de nieren aantasten. In ernstige gevallen kan dit zelfs fataal zijn.

Een paar eikels eten is meestal niet direct gevaarlijk, maar een te grote hoeveelheid kan leiden tot eikelvergiftiging.

Symptomen van eikelvergiftiging:

• Bloed in de urine of mest
• Donkere urine (door nierschade)
• Diarree
• Een gevoelige buik
• Koliekverschijnselen
• Maagzweren
• Sufheid
• Verminderde eetlust

❗ Denk je dat je paard eikels heeft gegeten en vergiftigd is? Bel dan altijd direct de dierenarts.

Zo voorkom je eikelvergiftiging:

• Zorg voor voldoende ruwvoer, zodat eikels minder aantrekkelijk zijn
• Zet de weide of paddock deels af als er eikenbomen naast staan
• Verwijder eikels regelmatig, vooral na harde wind of storm
• Haal eikels uit het drinkwater

Esdoorns – het risico van atypische myopathie

Een ander gevaar in het najaar is de esdoorn. Vooral bij koud, nat en winderig weer kunnen bladeren en zaden (helikoptertjes) in de wei of paddock terechtkomen. Ook in het voorjaar kan dit gevaarlijk zijn, wanneer de zaden ontkiemen tot jonge plantjes.

De boosdoener in deze planten is de stof Hypoglycine A. Wanneer een paard deze stof opneemt, kan dit leiden tot atypische myopathie, ook wel weidemyopathie genoemd – een ernstige spierziekte die helaas vaak dodelijk is.

Uit onderzoek van de Universiteit Utrecht en Wageningen University & Research blijkt dat het vooral de gewone esdoorn is die Hypoglycine A bevat. De veldesdoorn en Noorse esdoorn zijn gelukkig niet giftig.

Symptomen van atypische myopathie:

• Moeite met bewegen of helemaal niet meer kunnen lopen
• Veel liggen
• Trillen of zweten
• Harde, pijnlijke spieren
• Spierzwakte en stijfheid
• Snelle of moeilijke ademhaling
• Verhoogde hartslag
• Koffiekleurige urine (door spierafbraak)
• Onderkoeling

Deze symptomen ontwikkelen zich vaak snel. Zie je dit bij je paard, laat de dierenarts direct komen en zorg dat het paard rust krijgt en warm blijft.

Hoewel atypische myopathie niet besmettelijk is, komt het regelmatig voor dat meerdere paarden in één groep ziek worden, simpelweg omdat ze in dezelfde wei staan en dus hetzelfde hebben gegeten.

Zo voorkom je problemen met esdoorns:

• Weet welke bomen er rond je weide of paddock staan
• Verwijder zaden, bladeren en jonge plantjes van esdoorns
• Laat paarden niet grazen onder of in de buurt van gewone esdoorns

Tot slot…

Het najaar is een prachtige tijd, maar het vraagt ook om wat extra oplettendheid. Door te weten wat de risico’s zijn van eikels en esdoorns, kun je veel ellende voorkomen en bijdragen aan het welzijn van je paard.

👉 Volg me op Instagram @EquineFlex voor meer tips en inzichten over paardenwelzijn, training en verzorging.

Tot de volgende blog! 🐴